Nieuwe traktiewerkplaats voor NMBS in Oostende maakt efficiënter treinonderhoud mogelijk

Op de site aan de Sloepenstraat in Oostende bouwde de NMBS een nieuwe traktiewerkplaats met twee parallelle treinsporen voor de herstelling van treinwagons en locomotieven. Establis deed de uitvoeringsstudie voor aannemer Franki Construct (Willemen Groep). Het project was niet alleen redelijk ongewoon door zijn omvang en de grote lasten die treinstellen met zich meebrengen. Er moest ook heel wat detaillering worden uitgewerkt om de uitvoering mogelijk te maken.

Het nieuwe gebouw omvat enerzijds de 200 meter lange en 16 meter brede hal met de treinsporen en anderzijds de aanpalende kantoren en sociale ruimten verdeeld over 2 verdiepingen. Het kantoorgedeelte is uitgevoerd in holle betonblokken en welfsels die dragen van de buitengevel naar de gevel van de loods.

 

‘Kunstzinnige’ funderingsplaat

In de werkplaats zelf zijn over de volledige lengte treinsporen aangebracht die op verhoogde kolommen liggen, zodat men makkelijker onder de trein kan kijken en werken. Een deel van het werk bestaat uit het vervangen en bijwerken van treinwielen (2 ton per wiel!), en dit telkens na 200.000 kilometer. De (onderkant van de) funderingsplaat lijkt in niets op de gewone vlakke plaat die normaal in industriële gebouwen wordt gelegd. De treinstellen zorgen voor enorme neerwaartse krachten, net als de mobiele vijzels die de treinen omhoog duwen. In de vloer zijn diverse lekputten – onder meer voor olie – ingewerkt en tussen de 2 treinsporen loopt over de hele lengte van het gebouw een leidingenkoker / technische kelder. Omwille van al die elementen is de onderkant van de funderingsplaat op zijn zachtst ‘kunstzinnig’ te noemen qua vorm. Dit vergde uiteraard heel wat studie- en rekenwerk. Daarbovenop moesten we ook rekening houden met ondergrondse wachtleidingen, die in conflict dreigden te komen met de uitgetekende wapening. Omwille van de lengte van het gebouw werd tussen elke moot van 45 meter een uitzettingsvoeg voorzien. Door de complexiteit van de funderingsplaat was hiervoor extra detaillering noodzakelijk.

 

Traktiewerkplaats Oostende

 

De slechte ondergrond zorgde ervoor dat  het hele gebouw op palen moest worden gefundeerd. Extra uitdaging was de aanwezigheid van 2 grote oude kelders of funderingen in de ondergrond – de vroegere functie was onbekend – die te stevig waren gebouwd om te kunnen verwijderen. Voor de positionering van de funderingspalen en de berekening van de overspanningen was dus heel wat aanpassingswerk nodig. Opmerkelijk is dat de leidingenkoker niet op palen staat, maar opgehangen werd aan de vloerplaat.

 

Kolommen en vakwerkdak

De bovenbouw van de werkplaats bestaat uit staalkolommen die ingestort zijn aan de voet. In het dak zit een vakwerkstructuur. Omdat de beide uiteinden van het gebouw open kunnen om een trein te laten passeren, moesten we rekening houden met de opwaartse krachten die het dak daarbij door de tocht kan ondervinden. Extra complexiteit bij de dakspanten is dat het gebouw 2 rolbruggen bevat die naar elkaar kunnen toerijden en hun lasten afdragen op consoles op de kolommen. Daaronder is op elke kolom een 2e console voorzien voor een rijdend werkplatform om de bovenkant van de treinen te kunnen inspecteren. Wanneer delen van het treinstel, de rolbruggen, een werkplatform en één of meerdere mobiele vijzel(s) samenkomen op één locatie, kunnen plaatselijk heel grote belastingen ontstaan op de vloer en de kolommen. Ook dit moest grondig worden bestudeerd en berekend.

De wanden van de werkplaats zijn uitgevoerd in cellenbetonpanelen met gevelbekleding in gegolfde staalplaat. Aan beide lange zijden zit net onder het dak over zowat de volledige lengte een strook polycarbonaat die daglicht binnenbrengt in de hal. Eén zijde bevat bovendien ook verticale glasstroken, en in het dak zitten koepels. Om te vermijden dat al die openingen de gevels en het dak verzwakken, voorzagen we bijkomende staalstructuren.

 

Traktiewerkplaats Oostende

 

Montagekraan

Onze oorspronkelijke opdracht in dit project was de stabiliteit van het ontwerp bestuderen in functie van de uitvoering. Vanuit onze ervaring in grote en complexe projecten zagen we echter snel op welke vlakken er extra studie- en rekenwerk nodig was om niet alleen tot een stabiel geheel te komen, maar ook om de uitvoering efficiënt en correct te laten verlopen.

Bijkomend deden we ook de studie voor de buitenaanleg, met onder meer een vlotplaat op volle grond waarop vrachtwagens kunnen rijden, en een spoorpad voor een onderhoudstrein. Omdat er naast de bouwplaats geen ruimte was voor de 80 ton zware montagekraan voor de staalconstructie (kolommen en dak van de werkplaats), maakten we het ook mogelijk dat de kraan vanop de nieuwe vloerplaat ín het gebouw zelf de montagewerken kon doen.

 

Bouwpartners:

 

Traktiewerkplaats Oostende